Sistemler üzerinde çeşitli problemler ile karşılaşırız. Sabit disk bozulması gibi donanım arızaları veya yanlışlıkla verilerin silinmesi gibi durumlar başımıza gelebilir. Eğer yedeklerimiz varsa bu durumu az hasarla atlatabiliriz.
Sistemler çalışırken yedek alma işlemi kolaylıkla ihmal edilebilir. Önemini sorun yaşadığımızda anlarız. Yıllar içinde yedekleri kullanmak zorunda kaldığım çok problem yaşadım.
Sabit disk arızaları en çok karşılaştığım problemler oldu. RAID yapıları kullandığım sistemlerde pek sorun olmadı ama bazen RAID de yetersiz kaldı. Mesela bir keresinde mirror (RAID 1) olarak kullandığım iki diskin biri bozuldu. Bozulan diskin yerine yenisini taktım. Sağlam diskten yeni diske kopyalama yapılırken RAID 1’in ikinci diski de bozuldu. Mecburen yedekleri kullanmak zorunda kaldım.
Bir başka sistemde RAID kartı arızalandı. O karta bağlı diskler kullanılamaz hale geldi. Başka bir zaman, tespit edemediğim bir donanım sorunu sunucunun hiç açılmamasına yol açtı. Yine yedekler imdada yetişti.
İnsan hataları da önemli bir faktör. Zaman zaman bütün epostalarını veya bir kısmını yanlışlıkla silen kişilerden istekler geliyor. Tecrübesiz insanlar da sistemlere zarar verebiliyor. Örneğin Linux shell komutlarına hakim olmayan birinin root yetkisi ile çalıştığında yaptığı hatalar yine yedek varsa telafi edilebiliyor.
Yedekler sistem güvenliği ile de bağlantılı. Bir web sitesi saldırıya uğramış ve içeriği değiştirilmiş olabiliyor. Yedek varsa site hızlı şekilde eski haline getirilebiliyor. Bu noktada saldırı zamanını doğru tespit edebilmek çok önemli. Yoksa yedekler zaten kırılmış olan sistemin verilerini içerebilir.
Çok eskiden yedek almak için teyp kasetleri kullanırdık. Uzun zamandır sabit diskleri tercih ediyoruz. Bazı durumlarda taşınabilir olması için usb sabit diskler de kullanıyoruz.
Yedek alırken ZFS ve Btrfs’nin snapshot özelliğini çok kullanıyorum. ZFS send receive komutları veya rsync ile değişen verileri kopyaladıktan sonra snapshot yapıyorum. Bu sayede her bir snapshot üzerinden snapshot anındaki verilerin tamamına erişebiliyorum. Değişmeyen veriler de ekstra yer kaplamamış oluyor. Verinin türüne göre ne sıklıkta yedek alacağımı ve ne kadar süre saklayacağımı ayarlıyorum.
Scriptler yedek alırken çok işime yarıyor. Çoğu zaman, önceden yazdığım bir scripti biraz değiştirip tekrar kullanıyorum.
Yedek alma işlemi sistemlere yük getiriyor. Bu yüzden sistemin en az kullanıldığı anda yedeğini almak en doğrusu.